"ช้าง" เป็นสัตว์ที่ปรากฎ และมีความเกี่ยวข้องอยู่ในสถาบันหลักของชาติไทยทั้งสามสถาบัน คือ ชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์ อันเป็นสิ่งที่อยู่สูงสุด ที่คนไทยเทิดไว้เหนือหัว จึงปฏิเสธไม่ได้ว่า ในทางนามธรรม ช้าง ถือเป็นสัตว์ชั้นสูง หากแต่ในทางรูปธรรมแล้ว การปฏิบัติต่อช้างกลับตรงกันข้าม

ข่าวทารุณกรรมช้าง ยังมีให้เราได้อ่าน ได้ยิน และได้ฟังอย่างไม่ขาดระยะ เราอาจจะมองว่า ความผูกพันระหว่างควาญช้างรูปร่างผอมบาง กับช้างรูปร่างใหญ่โต ทั้งในรูปแบบเจ้านายกับลูกน้อง พี่กับน้อง พ่อกับลูก หรือเพื่อนคู่คิด เป็นความแปลกที่น่าทึ่ง แต่ในเรื่องของความเชื่อเกี่ยวกับช้างของสังคมไทย กลับพิลึกพิลั่นมากกว่า

ถ้าเรามองย้อนไป เราจะพบว่า มีช้างนับร้อย ๆ เชือก ถูกฆ่า เพื่อตัดงามาบรรจงสร้างเป็นลูกประคำศักดิ์สิทธิ์ หรือพระพุทธรูปงาช้าง จำหน่ายให้กับพุทธศาสนิกชนไปกราบไหว้ เจริญสมาธิ ตั้งสติพร่ำภาวนา หาหนทางสู่นิพพานในวาระสุดท้ายของชีวิต เพื่อให้ไปถึงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ โดยไม่อาจล่วงรู้ได้เลยว่า อานิสงส์แห่งการกราบไหว้ เจริญภาวนา ต่อรูปจำลององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่ทำจากงาช้างเหล่านั้น ได้มีส่วนในการช่วยส่งช้างไปสู่ความเจ็บปวดทารุณอีกทางหนึ่ง เพราะการที่จะนำงาช้างมาได้นั้น จักต้องแลกด้วยชีวิตของช้างเลยทีเดียว

เราเชื่อว่ายังมีคนอีกจำนวนมาก ที่มีจิตเป็นกุศล ต้องการเห็นช้างมีบ้านอยู่ สำหรับช้างที่เหนื่อยกับการทำงานหนักมาตลอดชีวิต ช้างที่บาดเจ็บจากความเห็นแก่ตัวของมนุษย์ และช้างเกเรที่ไม่มีใครรัก เนื่องจากไม่ได้รับการดูแลที่ดีของมนุษย์เอง ได้ใช้ชีวิตในบั้นปลาย อย่างมีศักดิ์ศรี มีความสุขพอสมควร มีอาหาร และน้ำสะอาดดื่มกิน และมีป่าร่มเย็นให้เดิน มิใช่ป่าคอนกรีต ที่ช้างจำเป็นต้องเหยี่ยบย่ำด้วยความไม่สบาย

ทุกคนต้องทำงานเลี้ยงชีพ แค่ลองเอาใจช้าง มาใส่ใจเราบ้าง อย่าเอารัดเอาเปรียบ รู้จักจิตใจเขา ดูแลเขา ให้ความรักเขา ในฐานะที่เป็นผู้ดูแลช้าง เป็นคู่ทุกข์คู่ยาก  ทุกชีวิตล้วนมีศักดิ์ศรีที่ตัวสมควรจะมีและได้รับ "คน" ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ประเสิรฐ สามารถคิดลึกล้ำได้ สมควรที่จะคิดเมตตาต่อสัตว์ ที่ช่วยทำงานหาเลี้ยงชีพ ให้เราและครอบครัว

ยังมีบทวิปโยคของช้างบ้านอีกมากมาย ที่บอกเตือนคน ผู้ที่ยังมีจิตสำนึกของความเมตตาอยู่ในกมลสันดาน ให้หันมามองชีวิตอันอาภัพของสัตว์บกที่ใหญ่ที่สุดบนแผ่นดินนี้ แต่ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองให้พ้นจากการทารุณกรรมของมนุษย์ได้ ถึงเวลาแล้วหรือยัง? ที่เราจะหันมามองและให้ความช่วยเหลือช้าง ที่นับวันจะมีจำนวนน้อยลงไปทุกที อย่าให้วันหนึ่งข้างหน้า เหลือช้างเป็นแค่เพียงรูปปั้น ภาพวาด หรือรูปถ่ายเอาไว้ให้ลูกหลานเชยชม มันคงเป็นวันที่สายเกินไป ที่เราจะหันมาอนุรักษ์ช้าง...ไม่ว่าจะเป็นช้างป่าหรือช้างบ้านก็ตาม!